Trong những năm gần đây, Hải Phòng là một trong những thành phố có tốc độ phát triển nhanh chóng. Là một thành phố biển, nơi đây sở hữu những giá trị văn hóa đặc trưng từ bao đời nay. Trong quá trình phát triển và hội nhập, người dân Hải Phòng vẫn giữ được cái nét truyền thống đó. Mỗi du khách khi đến Hải Phòng đều ấn tượng với những đặc trưng về văn hóa lễ hội cũng như là nền ẩm thực đa dạng và phong phú của thành phố hoa phượng đỏ này. Hãy cùng theo chân chúng tôi tìm hiểu và khám phá những nét đẹp trong nền văn hóa Hải Phòng qua bài viết dưới đây nhé.
Mục Lục
Văn hóa nghệ thuật
Nhắc đến những nét đặc sắc và tạo được ấn tượng tốt đẹp cho văn hóa Hải Phòng thì không thể nào bỏ qua được văn hóa nghệ thuật. Đây là vùng đất sản sinh và nuôi dưỡng nhiều tài năng nghệ thuật lớn của đất nước Việt Nam như Văn Cao hay Trần Văn Cẩn. Hải Phòng không phát triển về mảng mỹ thuật như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Huế nhưng vẫn có những tên tuổi lớn về hội họa như Mai Trung Thứ, Trần Trung Cẩn, Trần Đình Diệu, Nguyễn Ngọc Dân, Vũ Nghị.
Nền văn hóa sân khấu của Hải Phòng ngày càng được nâng cao. Ngày càng có thêm sự có mặt của những nhóm kịch giỏi. Một trong số những tên tuổi thân thuộc với Hải Phòng và cả nước có thể kể đến là nghệ sĩ hài Quang Thắng, đạo diễn Văn Lượng. Thành phố hoa phượng đỏ này là nơi hội tụ của những tên tuổi lớn trong nền âm nhạc hiện đại Việt Nam như Văn Cao, Hoàng Qúy, Đoàn Chuẩn, Đỗ Nhuận, Trần Chung, Duy Thái.
Các lễ hội truyền thống
Lễ hội là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sự độc đáo và đặc sắc cho văn hóa Hải Phòng. Lễ hội không chỉ giúp đem lại sự đặc trưng, khác biệt cho mỗi một vùng miền trên cả nước mà nó còn là một món ăn tinh thần của những người dân.
Dù ở các quận nội thành hay các huyện ở vùng nông thôn hải đảo tại Hải Phòng đều có những nơi đang bảo tồn, lưu giữ những thiết chế văn hóa cổ truyền có nguồn gốc từ rất lâu đời. Bên cạnh các hoạt động bảo tồn, lưu giữ, trùng tu chống xuống cấp là các hoạt động tổ chức lễ hội truyền thống nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh, tín ngưỡng cổ truyền của nhân dân địa phương nơi có di tích.
Các lễ hội ở Hải Phòng rất phong phú và đa dạng, phản ánh nét văn hóa vùng miền. Trong đó phải kể đến các lễ hội làng, hay một số lễ hội mang đặc trưng văn hóa nông nghiệp cùng nhiều trò chơi dân gian đặc sắc.
Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn
Đây là lễ hội truyền thống của người dân quận Đồ Sơn, Hải Phòng. Lễ hội được tổ chức vào ngày 9/8 âm lịch hàng năm. Trước đó là hai cuộc đấu vòng loại diễn ra vào trung tuần tháng 5 và 8/6 âm lịch. Đây không chỉ là một lễ hội gắn liền với tục thờ cúng thuỷ thần và tục hiến sinh mà còn thể hiện tinh thần thượng võ của người dân miền biển Hải Phòng.
Lễ hội truyền thống Núi Voi
Lễ hội truyền thống Núi Voi ở huyện An Lão mang đặc trưng văn hoá của người dân miền biển. Lễ hội diễn ra từ ngày 12 đến 14/2 hằng năm. Đây là dịp để du khách được tìm hiểu về vùng đất cổ có bề dày lịch sử. Du khách cũng có thể tham gia các hoạt động văn hoá độc đáo ở địa phương.
Lễ hội đền Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm
Lễ hội này thuộc thôn Trung Am, xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo. Hàng năm cứ đến ngày 23/12, người dân trong vùng và các nơi lại kéo về đền thờ tế lễ, dâng hương tưởng niệm ngày mất của Trạng trình. Ngoài lễ, phần hội có nhiều trò chơi dân gian đặc sắc: đánh vật, kéo co, chọi gà, cờ người…
Lễ hội Minh thề
Lễ hội Minh thề diễn ra vào ngày 14 tháng Giêng hàng năm. Lễ hỗi diễn ra tại Miếu thờ Thành hoàng bản thổ, thôn Hòa Liễu, xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy. Đây là một lễ hội độc đáo nhằm tôn vinh đức tính thật thà, lời thề sống trung thực, không tham nhũng….
Dù tổ chức với quy mô lớn cấp thành phố, quận huyện hay nhỏ hơn là trong phạm vi làng xã, các lễ hội Hải Phòng phần lớn được tổ chức với các nghi thức truyền thống diễn ra trang trọng linh thiêng và thành kính cùng phần hội phong phú, hấp dẫn. Các hoạt động này góp phần bảo tồn những phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc. Đồng thời quảng bá, giới thiệu di sản văn hóa dân tộc tại Hải Phòng đến đông đảo du khách.
Lễ hội Từ Lương Xâm
Lễ hội được tổ chức trong từ ngày 14-16/1 hàng năm tại phường Nam Hải, quận Hải An. Đây là dịp để người dân Hải Phòng ôn lại truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc và tấm gương công đức của người anh hùng dân tộc Ngô Quyền.
Nền ẩm thực đa dạng, phong phú
Mỗi một vùng miền khác nhau của Việt Nam đều mang một nét ẩm thực riêng biệt, đặc trưng, không thể nào nhầm lẫn với nhau được. Chính sự đa dạng, khác biệt này đã tạo nên một bức tranh ẩm thực Việt Nam muôn màu rực rỡ với màu sắc rất độc đáo và mới lạ. Ẩm thực cũng là một phần quan trọng không thể thiếu trong văn hóa Hải Phòng.
Thành phố hoa phượng đỏ không chỉ nổi tiếng với các lễ hội mang đậm tinh thần truyền thống dân tộc mà còn thu hút du khách thập phương với nền ẩm thực đa dạng, phong phú. Đến Hải Phòng, ghé chợ Cố Đạo tại đường Trần Nhật Duật, phường Cầu Đất, quận Ngô Quyền, bạn sẽ không ngừng ngạc nhiên với các món ăn vừa ngon vừa lạ tại đây. Nơi đây cũng được xem là “thiên đường ăn uống” của giới trẻ Hải Phòng và các tín đồ ẩm thực.
Sứa đỏ chấm dấm bỗng
Để thưởng thức món gỏi sứa đặc sản đất cảng, bạn phải đi du lịch đúng vào mùa sứa đỏ. Ở đây đặc biệt có thứ nước chấm đặc sánh gọi là dấm bỗng. Để thưởng thức món ăn hấp dẫn này, nguyên liệu đi kèm cần phải có bao gồm bỗng, dừa nạo, đậu phụ rán. Bạn cuốn tất cả nguyên liệu trong lá tía tô, thêm chút sứa đỏ giòn sần sật. Sau đó chấm vào bát dấm bỗng và cảm nhận hương vị vừa ngon vừa mát có “một không hai”.
Món cuốn Hải Phòng
Cuốn bỗng Hải Phòng hai loại. Một loại cuốn bằng lá hẹ hoặc hành, loại còn lại cuốn bằng nem tráng. Về bản chất thì món ăn này khá giống với phở cuốn của người Hà Nội. Nhưng thứ làm nên sự độc đáo chính là dấm bỗng. Đây là loại nước chấm không thể thiếu trong bữa ăn của người Hải Phòng.
Đặc sản nem cua bể
Đến với thành phố đất cảng, đừng quên thưởng thức nem cua bể ở chợ Cố Đạo. Món ăn này gần như đã trở thành một đặc trưng riêng của Hải Phòng. Nem cua bể nhìn bên ngoài khá giống chả giò. Nhưng phần nhân trong là cua đã được lọc lấy thịt trộn cùng mộc nhĩ, nấm hương, thịt xay nhỏ, lòng đỏ trứng… Sau đó được cuốn trong nem và đem đi chiên vàng rụm, trông rất hấp dẫn. Nem cua bể thường được dùng chung với bún hoặc kết hợp với món bún chả Hà Nội nức tiếng.
Bánh rán dẹt nhân đỗ
Có lẽ không nơi đâu có món bánh rán dẹt như ở Hải Phòng. Công thức và hương vị làm bánh ở đây khá giống với những nơi khác. Chính hình dạng đặc biệt và cảm giác thú vị khi ăn một món ăn quen mà lạ này là điều khiến thực khách nhớ mãi không quên.
Chả mực tự làm
Du lịch thành phố cảng có lẽ ai cũng phải nhớ đến món chả mực đặc biệt. Một ít thơm của hạt tiêu, tươi ngon của mực. Không cần đến những nhà hàng sang trọng, bạn có thể ăn chả mực tại chợ Cố Đạo. Chả mực tại đây được chế biến từ thực phẩm tươi ngon. Phương pháp chế biến gần như là thủ công và người ăn có thể chứng kiến được.
Bánh đa cua trứ danh
Nhắc đến ẩm thực Hải Phòng không thể bỏ qua đặc sản bánh đa cua nức tiếng. Món ăn này được nấu từ bánh đa đỏ, giò bò, chả cá và rau xanh. Điều tinh túy nhất của món ăn có lẽ là gạch cua và nước dùng. Tất cả những thứ trên hòa quyện tạo nên hương vị đậm đà khó cưỡng của bát bánh đa cua. Bát bánh đa bình dị, mặn mòi như những con người miền biển gần gũi, chân chất. Bởi vậy, người dân Hải Phòng xa quê, dù đi đâu cũng nhớ đến món ăn này như một hương vị quê hương.
Các loại hải sản
Đến với thành phố cảng mà lỡ quên thưởng thức những món hải sản vừa ngon vừa bổ thì quả là một điều đáng tiếc. Với nguồn hải sản phong phú, ẩm thực Hải Phòng luôn mang đậm hương vị biển. Hải sản đất cảng cực tươi ngon do lấy trực tiếp từ tàu thuyền vừa cập bến. Đây là một trong những món ngon mà bạn không nên bỏ qua khi đến nơi đây.
Bánh mì cay
Khách du lịch đến với Hải Phòng thường nhớ mãi hương vị của những chiếc bánh mì que nhỏ xinh ở đây. Bánh mì que Hải Phòng không cầu kỳ, không quá sang chảnh và cũng chẳng đắt đỏ. Nhưng nó lại dễ dàng chinh phục thực khách. Hương thơm nồng, beo béo, bùi bùi, đậm đà vừa miệng lại cay cay tê tê của sa tế. Tất cả tạo thành một món ăn kích thích vị giác khó tả.
Hải Phòng là nơi hội tụ, bảo tồn, tái hiện và tôn vinh nhiều danh thắng, di tích lịch sử và truyền thống của dân tộc. Văn hóa Hải Phòng đa sắc nhưng không trộn lẫn. Chính những đặc trưng văn hóa lễ hội và ẩm thực Hải Phòng đặc sắc đã tạo nên dấu ấn với du khách về một thành phố biển hiện đại, cuốn hút mà vẫn gìn giữ được các nét đẹp truyền thống.
