Lễ hội vía Bà Chúa Xứ Núi Sam (huyện Núi Sam, TP. Châu Đốc, tỉnh An Giang) năm nay tuy không có phần hội và lễ khai mạc sôi động nhưng các nghi lễ chính thức vẫn diễn ra đầy đủ từ chiều 12/5 (22 âm lịch). Miếu Bà Chúa Xứ nằm trong quần thể di tích lịch sử cấp quốc gia gồm lăng Thoại Ngọc Hầu, chùa Hang … là nơi tổ chức lễ hội Bà Chúa Xứ. Bình thường thu hút 80% người du khách hành hương và người dân tỉnh An Giang, được công nhận là lễ hội cấp quốc gia năm 2002. Sau đây cùng tìm hiểu thêm thông tin về văn hóa Việt Nam qua bài viết sau.
Mục Lục
Lễ vía Bà Chúa Xứ núi Sam lễ hội tâm linh lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long
Lễ vía Bà Chúa Xứ núi Sam năm 2021 đang diễn ra tại TP.Châu Đốc; tỉnh An Giang từ ngày 2-7.6 (nhằm 22 đến 27.4 âm lịch). Đây là lễ hội tâm linh lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Để đảm bảo an toàn phòng dịch Covid-19; lễ vía Bà năm nay chỉ tổ chức phần lễ không tổ chức phần hội. Quy mô nhỏ gọn dưới 20 người tham gia, triệt để áp dụng đeo khẩu trang, khoảng cách khi tổ chức lễ.
Mặc dù vậy, lễ vía Bà vẫn thực hiện đầy đủ các nghi lễ cúng truyền thống quan trọng. Như lễ phục hiện rước Bà từ đỉnh núi Sam về miếu; chương trình nấu nước tắm Bà; lễ “tắm Bà”, lễ thỉnh sắc thần, lễ túc yết, lễ chánh tế và lễ hồi sắc.
Theo đó, lễ phục hiện rước Bà được tổ chức vào chiều 2.6, nhằm 22.4 âm lịch. Việc thực hiện các nghi lễ phục hiện rước Bà Chúa Xứ nhập miếu được chia thành từng đoàn. Theo từng khung giờ để đảm bảo số lượng người dự ít… Lễ “tắm Bà” được tổ chức vào lúc 24h đêm rạng ngày 24.4 âm lịch. Lễ thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu về miếu Bà được tiến hành vào lúc 15h ngày 25.4. Lễ túc yết tổ chức từ 24h đêm 25.4 rạng sáng ngày 26.4.
Thông tin và kế hoạch của lễ hội Bà Chúa Xứ núi Sam
Lễ chánh tế diễn ra từ 4h ngày 27.4. Chiều ngày 27.4 sẽ đưa sắc Thoại Ngọc Hầu từ miếu về lăng mộ và kết thúc cúng vía Bà. Trước đó, UBND TP.Châu Đốc đã quyết định dừng đón khách vào Khu du lịch quốc gia núi Sam; nơi có miếu Bà Chúa Xứ kể từ ngày 10.5 để phòng, chống dịch bệnh Covid-19.
Trong số các miếu thờ mẫu của người Việt ở Nam Bộ, miếu thờ Bà Chúa Xứ ở núi Sam là miếu to nhất. Trước đây, miếu Bà không nằm ở vị trí này. Khi thực dân Pháp chiếm trọn tỉnh Châu Đốc, chúng mở đường giao thông. Ngôi miếu được dời đến vị trí ngày nay. Hiện tại, miếu nằm trong địa phận phường Núi Sam (trước đây thuộc xã Vĩnh Tế); TP.Châu Đốc, tỉnh An Giang, ngay nơi chân núi Sam.
Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam tỉnh An Giang đã được Bộ VHTTDL đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc loại hình lễ hội truyền thống. Hiện Bộ VHTTDL đang chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương liên quan lập hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam, trình Thủ tướng Chính phủ cho phép đệ trình UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Kết luận
Cho đến thời điểm này, tại vùng đất phương Nam, ngoài Đờn ca tài tử là di sản duy nhất được UNESCO đưa vào danh mục là DSVHPVT đại diện nhân loại (vào năm 2013); thì Lễ hội Vía bà Chúa Xứ núi Sam (nếu được công nhận) cũng sẽ là di sản thứ hai. Nhưng đồng thời cũng là lễ hội truyền thống đầu tiên của Nam Bộ được đón nhận danh dự này.
